“Oz Büyücüsü” (The Wizard of Oz) L. Frank Baum tarafından yazılan bu çocuk edebiyatı klasiği, 1900 yılında yayımlanmıştır. Kitap, Dorothy adlı küçük bir kızın yaşadığı fantastik maceraları anlatır. Dorothy, eviyle birlikte Kansas’tan gizemli ve renkli Oz ülkesine sürüklenir. Burada, Scarecrow (Korkuluk), Tin Woodman (Teneke Orman Adamı) ve Cowardly Lion (Korkak Aslan) adlı üç yeni arkadaşıyla tanışır. Birlikte, Oz Büyücüsü’nden yardım istemek için Sarı Taşlı Yol’u takip ederler. Kitap, dostluk, cesaret ve evin değeri gibi temaları ele alır. Bu hikâye, zaman içinde birçok uyarlama, devam hikâyesi ve yan hikâyeye ilham vermiştir. En ünlü uyarlaması ise 1939 yapımı “The Wizard of Oz” adlı filmidir.
L. Frank Baum (1856-1919), Amerikalı bir yazar olup birçok kitap yazmıştır. En ünlü eseri “Oz Büyücüsü” olmasına rağmen, başka romanlar ve hikâyeler de yazmıştır. İşte bazı önemli eserleri:
Oz serisi:
- The Wonderful Wizard of Oz (Oz Büyücüsü) (1900)
- The Marvelous Land of Oz (Oz Diyarında) (1904)
- Ozma of Oz (Oz’un Ozması) (1907)
- Dorothy and the Wizard in Oz (Dorothy ve Oz Büyücüsü) (1908)
- The Road to Oz (Oz’a Giden Yol) (1909)
- The Emerald City of Oz (Oz’un Zümrüt Şehri) (1910)
- The Patchwork Girl of Oz (Oz’un Yama Kızı) (1913)
- Tik-Tok of Oz (Oz’un Tik-Tok’u) (1914)
- The Scarecrow of Oz (Oz’un Korkuluğu) (1915)
- Rinkitink in Oz (Oz’da Rinkitink) (1916)
- The Lost Princess of Oz (Oz’un Kayıp Prensesi) (1917)
- The Tin Woodman of Oz (Oz’un Teneke Orman Adamı) (1918)
- The Magic of Oz (Oz’un Büyüsü) (1919)
- Glinda of Oz (Oz’un Glinda’sı) (1920)
Diğer kitaplar:
- Mother Goose in Prose (1897) – Çocuk hikâyeleri derlemesi
- Father Goose: His Book (1899) – Çocuk şiirleri derlemesi
- The Life and Adventures of Santa Claus (1902) – Noel Baba’nın yaşamı ve maceralarını anlatan bir hikâye
- The Enchanted Island of Yew (1903) – Fantastik bir roman
- The Sea Fairies (1911) – Deniz perilerinin hikâyeleriyle ilgili bir çocuk romanı
- Sky Island (1912) – Bir fantastik macera romanı
Baum ayrıca, bir dizi takma ad kullanarak daha fazla kitap ve hikâye yazmıştır.
L. Frank Baum (Lyman Frank Baum) 15 Mayıs 1856’da New York’ta doğmuştur ve 6 Mayıs 1919’da ölmüştür. Amerikalı bir yazar, şair, oyun yazarı ve gazeteci olan Baum, en çok “Oz Büyücüsü” ve ardından gelen “Oz” serisiyle tanınır.
Baum, zengin bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Çocukken evde özel eğitim aldı ve daha sonra Peekskill Askeri Akademisi’ne katıldı. Ancak, sağlık sorunları nedeniyle okuldan ayrılmak zorunda kaldı. Genç yaşta yazmaya ve tiyatroya ilgi duyan Baum, 1880’lerde birkaç oyun yazdı ve oyunlarda rol aldı.
Baum, 1882’de Maud Gage ile evlendi ve dört çocuğu oldu. Ailesini desteklemek için çeşitli işlerde çalıştı, ancak bazı girişimler başarısız oldu. Bu dönemde, Baum’un ilgi alanları ve deneyimleri, yazılarına ilham kaynağı oldu.
Baum’un yazarlık kariyeri, “Mother Goose in Prose” (1897) adlı eseri ile başladı. Daha sonra, “Father Goose: His Book” (1899) adlı şiir derlemesi büyük başarı elde etti. Bu başarı, “Oz Büyücüsü” (1900) adlı kitabını yazmaya teşvik etti. Kitap, büyük bir başarı kazandı ve ardından gelen “Oz” serisini yazmaya devam etti.
Baum, “Oz” serisindeki kitapların yanı sıra, bir dizi başka kitap, öykü ve oyun yazdı. Ayrıca, birkaç farklı takma ad kullanarak yazdı ve o dönemde popüler olan farklı türlerde eserler kaleme aldı.
L. Frank Baum, Kaliforniya’da 6 Mayıs 1919’da öldü. “Oz” serisi ve diğer çalışmaları, Amerikan çocuk edebiyatının önemli bir parçası olarak kabul edilir ve günümüzde hâlâ büyük ilgi görmektedir.
L. Frank Baum’un “Oz” serisinde geçen kavramlar ve unsurlar, dönemin sosyal, politik ve ekonomik durumlarına göndermeler yapar. İşte bazı anahtar kavramlar ve gerçek hayattaki bağlantıları:
Sarı Taşlı Yol: Sarı Taşlı Yol, Dorothy ve arkadaşlarının Oz Büyücüsü’ne ulaşmak için takip ettiği yol olarak anlatılır. Bu yol, Amerika’daki altına hücum dönemi ve altının ekonomik değerine gönderme yapabilir. Ayrıca, bir hedefe ulaşmak için çıktıkları zorlu yolculuğun bir simgesi olarak da görülebilir.
Teneke Orman Adamı: Teneke Orman Adamı, insanlığını kaybeden ve kalbine yeniden kavuşmak isteyen mekanik bir karakterdir. Bu karakter, sanayileşme ve insanın teknoloji karşısındaki konumuna dair bir gönderme olarak yorumlanabilir. Ayrıca, teneke işçiliğinin ve Amerikan sanayisinin büyümesine de gönderme yapabilir.
Korkuluk: Korkuluk, bir beyin arayışında olan bir karakterdir. Bu, o dönemde Amerika’da eğitimin önemine ve halkın bilgi ve beceri kazanma arzusuna gönderme yapabilir. Ayrıca, Korkuluk, tarımsal yaşamın ve çiftçilerin temsilcisi olarak görülebilir.
Korkak Aslan: Korkak Aslan, cesaret arayışındaki bir karakterdir. Bu, dönemin politik ve sosyal değişimlerine gönderme yapabilir ve insanların kendi içlerindeki cesareti bulma ihtiyacını vurgular.
Oz Büyücüsü: Oz Büyücüsü, güçlü ve korkutucu bir lider olarak betimlenir, ancak sonunda bir sahtekâr olduğu ortaya çıkar. Bu, dönemin politik liderlerine ve onların görünüşteki gücüne gönderme yapabilir. Ayrıca, insanların kendi içlerindeki gücü keşfetmeleri ve başkalarına güvenmemeleri gerektiği mesajını iletmektedir.
Cadılar ve sihir: “Oz” serisindeki iyi ve kötü cadılar, insan doğasının farklı yönlerini temsil eder. Bu, insanların kendi içlerindeki iyilik ve kötülüğü anlamaları ve dengeli bir yaşam sürmeleri gerektiğine dair bir gönderme olarak görülebilir.