Bir Yapay Zeka – İnsan Ortak Çalışması: Artificial Inspirations

Hayatımıza yepyeni pencereler açan yapay zekanın müzikal yetenekleri bir albüme sığdı. 33 yıldır teknoloji alanında gazetecilik yapan Serhat Ayan, yapay zekayla yürüttüğü bir yılı aşkın çalışmasının sonuçlarını “Artificial Inspirations” adlı albümde topladı.

Albümdeki şarkılara Youtube ve Spotify ortamından bu linklerden ulaşabilirsiniz…

İşte albümdeki şarkılar:

Don’t Go

My Window

Everyone Else

All at Once

The Stairs

Would You Hear My Voice

Third Person

What Love Has Done to Me

Half Way

I Can’t Explain

Yapay zeka, 1900’lü yılların ortalarından bu yana sürekli gelişiyor. Özellikle son 5 yılda yapay zeka için üretilen araçların popülerleşmesi ve hayatın her alanında kullanılmaya başlanmasıyla yepyeni bir ivme kazandı. Bugün sağlıktan hukuka, eğitimden finansa, hatta sanata kadar birçok alanda etkisini yoğun bir biçimde hissettiriyor ve yepyeni ufuklar açıyor.

Yapay zekanın işini insanın birçok işini insan yeteneklerinin ötesinde yapıp yapamayacağı araştırılırken en önemli tartışma konularının başında sanat geliyor. Teknik olarak göze ve kulağa hoş gelen yaratımlar hayata geçirebilen yapay zekanın “henüz” özgün bir sanatçı ruhu olmadığı sanat dünyasında genel kabul gören bir kavram.

Yapay zeka beste yapabilir mi?

30 yılı aşkın süredir TV, radyo, gazete ve internet sitelerinde teknoloji haberciliği yapan, Serhat Ayan, son yıllarda ana araştırma konularından biri haline getirdiği yapay zeka araştırmalarını deneysel bir müzik çalışması üstüne yoğunlaştırdı. Birçok müzik üretim uygulamasından faydalanan Ayan, yapay zekanın neler üretebileceğini göstermek adına bir albüm hazırladı:

“Yapay zeka müzik yapabilir mi sorusunu uzun süre araştırdım. Şurası bir gerçek ki nitelikli araçlarıyla her gün daha iyiye gidiyor. Ama ‘bana bir senfoni yaz’ komutuyla bir anda Mozart’a dönüşmeyecek. Bir insandan çok daha hacimli hızlı bir şekilde öğreniyor, ama ne olursa olsun insan dokunuşuna muhtaç.”

Yapay zekayla deneysel müzik mümkün

Yapay zekayla beste yapmak için öncelikle ortalama bir müzik kültürüne sahip olmak gerekiyor. Yüzlerce farklı müzik türü arasından en doğrularını seçmek ve yazılan sözlere en uygun tempoyu seçmek zorlu bir süreç. Normal parçalarda sıkça rastlanmayan tarz eşleşmelerini yapabiliyor olmak, örneğin bir tango ve rock ya da blues ile birleştirmek çok yaratıcı sonuçlar çıkarabiliyor ortaya.

Şarkının en önemli bileşenlerinden biri sözleri. Ayan bu konudaki tecrübelerini şöyle aktarıyor:

“Sözlerin kafiye ve hece ölçüsü yapay zekanın beste kalitesine ciddi etki yapıyor. Şarkının tekrar ve geçiş bölümlerinin dağılımında yapay zeka son derece yardımcı oluyor. Sözlerin özellikle vurgu yapılacak bölümlerine yapay zeka üstünden komutlar eklenerek müziğin bütününün daha anlamlı hale gelmesi de mümkün.

Her ne olursa olsun yapay zekanın ürettiği şarkı, tam anlamıyla aklınızdan geçeni karşılayamayabiliyor. Yapay zeka o kadar çok seçenek sunuyor ki hangisinin doğru olduğunu seçip ikna oluncaya kadar belki de onlarca kez yeniden başlamak ve tekrar tekrar besteler yapmak gerekebiliyor. Aslında sanıldığı kadar kolay ve hızlı sonuç veren bir süreç değil. Ama yine de ortaya çıkan müzik, gerçekten de verilen uğraşa değiyor.”

“Yapay Esinlenmeler” albümü hazır

Artificial Inspirations, yapay esinlenmeler albümü bugünden itibaren birçok büyük müzik marketlerde yerini aldı. Türk şairlerin en önemli şiirlerinin ana fikirlerinden esinlenerek yapay zeka tarafından İngilizce yazılan sözlerle albüme derinlik katıyor:

“Şiir çevirmek gerçekten çok zor bir iş. Hiçbir yapay zeka, Orhan Veli Kanık ya da Cahit Sıtkı Tarancı’nın duygusal dehasını bir diğer dile aktaracak kadar gelişmedi. Çok özel insanlar dışında da bu çevirilerin yapılabileceğini de düşünmüyorum. Ama en azından bu şiirlerin içinden bir cümleyi bile İngilizce olarak doğru bir melodiyle o şairleri tanımayan yabancı birilerinin aklına sokabilsek bu beni çok mutlu eder…”

Türkiye’de basının son 30 yılındaki hemen tüm teknolojik dönüşümlerin içinde olan Serhat Ayan, Türkiye’nin ilk düzenli internet sitesi, web üzerinden ilk TV yayını satışı, ilk mobil internet sitesi ve portallar gibi gelişmeleri yakından takip ettiği gibi bunların popülerleşmesinde katkı verdi. Ayan yapay zekayla hayata geçirdiği bu albümün ardından Türkiye’nin 80’li yıllarındaki kadın erkek ilişkilerini anlatan, konu bütünlüğü olan bir albüm üstünde çalışıyor…